De armoede van onze welvaart

Teun Toebes woont in een verpleeghuis. In deze column schrijft hij over het leven achter de gesloten deuren.

Wanneer ik mijn kamerdeur uitloop, valt mijn oog op een doek aan de muur. Erop afgebeeld is een winkel, ervoor staan twee bakken met stoffen bloemen. Wanneer ik via de gelige linoleumvloer mijn weg over de afdeling vervolg, kan mijn blik niet om het prachtige stadsbeeld heen. Daar zou ik graag willen zijn. Helaas, het is een half doorschijnende sticker die de gesloten afdeling markeert. Een code bij de schuifdeur bepaalt of we wel of niet naar buiten mogen. Het echte stadsbeeld krijg ik vandaag niet te zien…

Om wie gaat het werkelijk?

Als jonge zorgverlener en verpleeghuisbewoner doet het mij pijn om te ervaren dat de geldstromen en wat we er in Nederland mee doen, afleiden om wie het werkelijk gaat. Ik heb het gevoel dat we door onze welvaart het léven met dementie verloren zijn. Komt het doordat mensen met dementie een verdienmodel geworden zijn? In vergelijking met andere landen hebben we in Nederland dermate veel geld dat we het onszelf kunnen permitteren om in producten en nieuwe systemen te denken. Zo worden in ons huis de boodschappen via de tablet bij Zorgboodschap besteld en kort daarop geleverd. Gemakkelijk, maar het bezoek aan een echte winkel is voor ons als bewoners daardoor eerder uitzondering dan regel. Ik zal er vast blij van moeten worden – Picnic is namelijk ook razend populair – maar worden mijn huisgenoten, die zonder familie nooit meer buiten de gesloten afdeling komen, er ook blij van?

Apart systeem

Ook zorgverleners en mantelzorgers moeten de welvaart ervaren. Zo zijn we in de zorgsector onder de marketing van privacy dure ‘familieparticipatiesystemen’ gaan gebruiken. Heel Nederland gebruikt naar tevredenheid WhatsApp, waarom moeten wij dan met onze innovatiegedreven hoofden wéér een apart systeem bedenken? Of #leefcirkels om de gesloten afdelingen te kunnen ‘openen’ – met de betekenisloze woorden ‘open-deurenbeleid’ op- genomen in de strategische koers. Voor de persoon met dementie blijft er namelijk een deur gesloten, we ‘verplaatsen’ ‘m alleen.

Voorbijgaan aan de betekenis is iets dat zich herhaalt, het is onze geschiedenis. De Zweedse band is afgeschaft, nu hebben we gordels. Er is een Wet zorg en dwang gekomen, maar voor mensen met dementie blijft het resultaat pijnlijk hetzelfde. Het brengt mij op de vraag: raken we niet vervreemd van de basis van het leven? We moeten het met elkaar anders durven doen, ik vertrouw erop dat we dit kunnen. Want: hoe wil jij later leven?

Dit interview is eerder verschenen op Zorgvisie.nl

Teun Toebes is verpleegkundige, studeert zorgethiek en woont op de gesloten afdeling van een verpleeghuis. Tijdens de masterclass Regelrek vertelt hij over het lef om los te laten en te leven vanuit de bedoeling. Bekijk de actuele startdata.

Nieuws en achtergronden