Het Nieuwe Denken: dit kun je ermee

Deze tijd vraagt meer dan ooit om buiten de gebaande paden te denken. Met de methode het Nieuwe Denken is creatief denken te stimuleren. Maar wat houdt dit concept precies in? En hoe pas je het toe? De Academie geeft 7 vragen en antwoorden.

#1 Wat maakt het Nieuwe Denken zo anders en nieuw?

Dit concept gaat er vanuit dat we nog te vaak denken vanuit bestaande aannames en vaste patronen. En als je doet wat je deed, blijf je krijgen wat je kreeg. Oftewel: je bedenkt steeds dezelfde oplossingen voor dezelfde problemen. Bij een financieel tekort kijk je bijvoorbeeld hoe je kunt bezuinigen. Met Nieuwe Denken doorbreek je dit patroon. Je leert denken vanuit andere uitgangspunten en geheel nieuwe aannames. Misschien kun je dat financieel tekort juist oplossen door eerst méér uit te geven om je organisatie weer relevant en toekomstgericht te maken, en op die manier ook financieel gezond.

#2 Maar die aannames komen ook niet zomaar uit de lucht vallen. Vaak nemen we onze beslissingen toch op basis van eerdere ervaringen of wat we weten uit onderzoek of feitenkennis?

Dat is zo, maar de wereld maakt op dit moment een grote transformatie door. Juist nu is het verstandig om eens te kijken of je aannames nog wel kloppen. Zo handelen we vaak vanuit de overtuiging om een tekort te voorkomen aan geld, ruimte, tijd en energie: de vier pijlers waar onze maatschappij op gericht is. Maar je zou ook als uitgangspunt kunnen nemen dat er een overvloed is, en dat alles dat je nodig hebt er al is. Dan ontstaat er veel meer ruimte voor je denkkracht. Bijvoorbeeld om te ontdekken wat er aan gevoelens, wegen en mogelijkheden zijn. Je handelt je dan niet meer ‘om’, maar denkt ‘vanuit’.

#3 Heb je een voorbeeld van hoe we nu ‘om’ handelen en daar het Nieuwe Denken op kunnen toepassen?

Thuiszorgorganisatie Buurtzorg is een goed voorbeeld om te denken ‘vanuit’. Oprichter Jos de Blok gelooft in vakmanschap. Daarom koos hij ervoor om in zijn thuiszorgorganisatie geen managers of coördinatoren aan te stellen, maar te werken met zelfsturende teams. De wijkverpleegkundige staat aan het bed en die weet het beste hoe je de zorg voor uiteenlopende patiënten organiseert, was zijn gedachte. De wijkverpleegkundigen denken bovendien vanuit de dagelijkse praktijk over hoe het werk anders of beter kan, met als gevolg betere zorg en vaak lagere kosten. Terwijl een manager vaak ‘om’ lagere kosten te behalen een nieuwe werkwijze bedenkt. Die dan in de praktijk niet blijkt te werken.

#4 Moeten we alle kennis die we hebben opgedaan dan maar overboord gooien?

Nee, zeker niet. Maar we hebben we behoefte aan een ander soort kennis. Zo was het vroeger belangrijk om een routekaart in de auto te hebben en te kunnen kaartlezen. Maar nu weet de auto – dankzij TomTom, Waze of Maps – tegenwoordig beter hoe hij van A naar B moet komen dan de bestuurder. Want de apps weten ook waar het vast staat of hoe je het snelst om die omleiding kunt komen. Maar dat vraagt wel om vertrouwen om de leiding over de route uit handen te geven. Dat lukt overigens lang niet elke autorijder: wie is er niet eens dwars tegen de routeplanner ingegaan vanuit de ‘oude’ zekerheid een snellere weg te kennen (en alsnog genadeloos vast komen te staan)?

#5 Helpt het Nieuwe Denken om dat vertrouwen te krijgen?

Met de methodes en technieken die je hanteert om uit je gebruikelijke gedachtenpatronen te stappen, bouw je dat vertrouwen op. Je ontdekt hoe het is om op de pauzeknop te drukken, waardoor je niet meteen dezelfde oplossing voor hetzelfde probleem bedenkt maar de zaak eerst eens vanuit een ander perspectief bekijkt. In het geval van de autobestuurder: als je de navigatiebegeleiding de ruimte geeft, heb jij tijd om je afspraak voor te bereiden, in plaats van je op te winden over het verkeer.

#6 Van wat voor methodes en technieken maak je gebruik bij het Nieuwe Denken?

Dat varieert van heel praktisch tot meer abstract, en van alledaags en laagdrempelig tot diepgaand en transformerend. Om wat voorbeelden te noemen: je leert creatieregie, beelddenken en oplossingsgericht denken gebruiken, maar ook verbindings-, vergader- en brainstormtechnieken.

#7 Tot slot: wat levert het eigenlijk op?

Behoorlijk veel: nieuwe denkrichtingen, gedurfde oplossingen en betere samenwerking. Een voorbeeld? Je herkent vast wel de dynamiek in het team dat Piet altijd mogelijkheden ziet, maar Caitlin deze altijd afkraakt en Quincy steeds op de rem stapt. Met een laagdrempelige methode uit het Nieuwe Denken waarin je werkt met verschillende hersendominanties, testen deelnemers hun denkvoorkeuren en gaan ze hierover met elkaar in gesprek. Zo kom je erachter dat teamgenoten elkaar niet opzettelijk tegenwerken, maar dat ze niet anders kunnen omdat ze een andere hersendominantie hebben. Door inzicht te krijgen in elkaars waarde en tekortkomingen, kun je elkaar aanvullen in plaats van tegenwerken. Zo wordt samenwerken stukken makkelijker en leuker. Bovendien kom je veel sneller tot kwalitatief hogere oplossingen. En vaak met een onverwachte invalshoek én uitkomst!

Tekst: Naomi van Esschoten voor De Academie

Masterclass

Tijdens de masterclass Innovatief Denken op 11 december 2021 hoort u van o.a. Gijs Blaisse van de Inspiration-Company meer over de theorie van het nieuwe denken en oefent u met een aantal creatieve denk-technieken.

Nieuws en achtergronden