‘Vasthouden aan oude overtuigingen kan (je) groei belemmeren’.

Het moet anders. Wat voel jij bij het lezen van deze drie woorden? Ben je benieuwd naar wat er anders kan, en hoe, en met wie? Of denk je: nee he, wat moet er nou weer anders? In dat laatste geval kan je mindset wel een reset gebruiken.

Ongetwijfeld is 2024 ook in uw organisatie begonnen met nieuwe plannen. Een andere manier van werken, een veranderde taakinvulling, nieuwe protocollen, het implementeren van innovaties of de start van een groot project met veel partijen. Voor mensen met een groeimindset is dat een feestje: het aangaan van uitdagingen, nieuwe dingen leren en onvermoede talenten bij jezelf ontdekken. Maar mensen die denken vanuit een vaste mindset zien het minder zitten. Het betekent weer op een andere manier moeten werken, fouten maken, kritiek krijgen en iets doen waar je misschien, of zeer waarschijnlijk, niet goed in bent en ook niet wilt worden.

Geen talent prijzen

Acht jaar geleden ontdekte trainer en coach Saskia Verhaeren het gedachtegoed van Carol Dweck, de grondlegger van de theorie achter de op groei gerichte mindset. ‘Ik werkte tot die tijd als docent in het basisonderwijs. Daar deed ik altijd taken naast: van mentorschap tot teamleider en kwaliteitscontroles op scholen. Maar ik begon me af te vragen of het onderwijs nog wel bij me paste. Toen las ik het boek Mindset, dat onder meer ingaat op waarom het niet goed is om intelligentie en talent te prijzen en het zelfvertrouwen zelfs in de weg kan staan. En ook hoe je kinderen – maar ook jezelf, collega’s en medewerkers – kunt motiveren om te groeien en ontwikkelen. Zowel privé als op werkgebied. Daarna ben ik me verder gaan verdiepen in de hersenen. Dit moet iedereen weten, vond ik.’

Even spannend

Direct kreeg Verhaeren zelf een test op haar mindset. ‘Terwijl ik mijn baan had opgezegd om te gaan werken als coach en trainer, stopte onverwacht het werk van mijn man. Dat was dus wel even spannend, maar ook een moment om de theorie zelf in de praktijk te brengen. En het is helemaal goed gekomen: ik geef trainingen, masterclasses, lezingen en inspiratiesessies aan organisaties in allerlei sectoren. Daarnaast geef ik individuele coachingsessies. Iedereen heeft beide mindsets in zich en werken aan een op groei gerichte mindset helpt je om je ontwikkeling te stimuleren, veerkracht te vergroten en beter te functioneren.’

Zo ben ik nou eenmaal

Een kenmerk van een vaste mindset is de zin: ‘zo ben ik nou eenmaal’, of een variant daarop. Verhaeren: ‘Mensen die vroeger met gym als laatste werden gekozen, kunnen nu zeggen: ik ben ‘gewoon’ niet zo sportief. Of als je ouders altijd zeiden: ‘ze is heel verlegen’, dan is het lastig om je van dat stempel te ontdoen. Maar blijf je vasthouden aan dat stempel, dan kan je dat ook aardig belemmeren. Je durft bijvoorbeeld geen presentaties te houden of een speech te houden op een huwelijk of uitvaart. Terwijl je ook kunt denken: vroeger was ik heel verlegen, maar nu ben ik verder en kan ik me hierin nog verder ontwikkelen. Dat biedt ruimte.’

Twee sets, één mind

Maar voor wie denkt door het leven te kunnen gaan met alleen een groeimindset, heeft Verhaeren ontnuchterend nieuws. ‘Iedereen wordt geboren met een groeimindset, maar opvoeding, ervaring, omgeving en onderwijs kunnen zorgen voor vaste overtuigingen. Ze komen tevoorschijn bij bepaalde triggers. Je mindset kan wisselen per levensfacet – persoonlijk en professioneel – en je mindset staat ook niet voor altijd vast. Zo kun je op je werk een groeimindset hebben, maar over je liefdesleven de vaste overtuiging hebben dat je niet geschikt bent voor een relatie.’

Nieuwe stappen

In bijna elke sector, van zorg tot onderwijs en van overheid tot bedrijf, krijgen medewerkers te maken met veranderingen die elkaar snel opvolgen. Ook privé hebben we te maken met een steeds veranderende wereld. ‘Wil je kunnen meebewegen, dan helpt een groeimindset je daarbij’, weet Saskia Verhaeren. Dat geldt voor jezelf, maar als leidinggevende ook om anderen te helpen. Je verzetten tegen verandering kost veel energie. Terwijl groeigericht kijken juist lucht geeft. Een voorbeeld? Je kunt feedback zien als kritiek, maar ook als een manier om het volgende keer beter te doen. Je bent nooit te oud om te leren en je hoeft niet van nul naar honderd in één keer. Gebruik je de tools van een groeimindset, dan ga je met vertrouwen nieuwe stappen zetten. Je kunt jezelf nog verbazen!’

Tekst: Naomi van Esschoten

Tijdens de Masterclass Wendbaar Vakmanschap op 18 maart 2024 verzorgt Saskia Verhaeren een masterclass over wat een groeimindset is en hoe je deze bij jezelf en bij elkaar kunt stimuleren. Met kennisoverdracht, en vooral ook aansprekende werkvormen om de kennis meteen in de praktijk te brengen! Bekijk het programma en meld u aan.

Nieuws en achtergronden