Natuurlijk volg je in je werk de procedures en regels. Maar doe je dat omdat het zo hoort, of omdat het je patiënt of de organisatie verder helpt? ‘Ontmanager’ Thom Verheggen motiveert teams om na te denken over de werkelijke bedoeling van hun werk en daarop afwegingen te maken. ‘Regels zijn nodig, maar zelf nadenken ook.’
In de keuken van het verzorgingshuis hangt een handige checklist: op welke tijden het handvat is schoongemaakt en of de koelkast op de juiste temperatuur is ingesteld. ‘Heel nuttig’, beaamt trainer Thom Verheggen. ‘Alleen kan het eten in de koelkast nog steeds bedorven zijn. De temperatuur kan goed zijn, de koelkast schoon, maar de houdbaarheid verstreken. Kortom, de werkelijke bedoeling – kunnen de bewoners van het verzorgingshuis veilig eten uit de koelkast pakken – is uit het oog verloren.’
Scherp blijven
Tijdens de eerste coronagolf zag Verheggen dat mensen onder hoge druk bestaande regels en gewoonten vaker durfden los te laten. ‘Zorgprofessionals voelden een gezamenlijke urgentie waarin situaties om creatieve alternatieven vroegen’, vertelt de auteur van Ontmanagen voor managers, die regelmatig organisaties begeleidt bij verandertrajecten. ‘Maar daarna kwamen er al snel nieuwe regelingen. We sprongen dus van het ene in het andere systeem. Terwijl de kunst is om scherp te blijven op waar regels helpen en waar ze in de weg zitten.’
Valkuil
Voor zorgorganisaties kan dat lastig zijn. ‘Zo vinden overlegmomenten in deze tijd vaak digitaal plaats. Dat is heel effectief, maar het risico bestaat dat je alleen nog noodzakelijke informatie uitwisselt. Terwijl juist het informele gesprek enorm belangrijk is: je hebt reflectie nodig op wat helpt of hoe je bepaalde casuïstiek aanpakt. Dat versterkt een gezamenlijk kompas. Dan hoef je ook niet alles dicht te timmeren. Door stil te staan bij bepaalde keuzes en afwegingen, kan een leidinggevende bovendien de verbinding in het team bewaken en tegelijkertijd werken aan blijvend leren om te kijken waar verandering nodig is. De corona-tijd biedt namelijk uitgelezen kansen om na te denken of dat wat we doen en hoe, nog wel het meest zinvolle is. Ik noem dat: verder met de bedoeling.’
En door
Verheggen moest ook zelf terug naar zijn bedoeling. ‘Zo overwoog ik om digitale lezingen te geven. Maar vanuit mijn achtergrond als ontwerper en vernieuwer besefte ik dat mijn doel niet is om lezingen geven, maar organisaties helpen in beweging te komen. Daarom besloot ik, samen met spreker en schrijver Wouter Hart van Verdraaide Organisaties, aan een nieuw concept te werken: Verder met de bedoeling. Dat bestaat uit animatiefilmpjes met werkmateriaal rond thema’s als het vergroten van eigenaarschap, ruimte vinden in regels of hoe uit onze denkpatronen te stappen. Normaal inspireer ik managers en leidinggevenden alleen tijdens een congres, maar nu kunnen zij ook dagelijks met het team werken aan leren ‘in de waan van de dag’. Dáár moet het ook gebeuren. Elke dag zit tenslotte vol oefenmateriaal en trainingsmomenten.’
Tekst: Naomi van Esschoten voor De Academie
Masterclass
Tijdens het congres Krachtig Teams Bouwen op 29 januari 2021 verzorgt Thom Verheggen een lezing over het nieuwe leidinggeven tijdens en na corona. Ook het verdergaan met de bedoeling komt daarbij aan bod. Aanmelden voor dit congres kan nog!
Nieuws en achtergronden
‘Luisteren vraagt om het opschorten van je oordeel’
Luisteren, écht luisteren, is een van de belangrijkste vaardigheden voor een leidinggevende, zegt ethica Frouk Weidema. En ja: het vergt veel discipline. ‘Een goede …
‘Je bindt mensen door te durven loslaten’
Organisatiepsycholoog Aukje Nauta ziet dat schaamte medewerkers vaak tegenhoudt om te vertellen wat ze echt graag willen. Maar hoe voer je dan een echt openhartig gesprek? …